کتاب های دکوراتیو: نمایش تفاخر - وبلاگ خوراکی

به گزارش وبلاگ خوراکی، خبرنگاران ، رویا سلیمی: نظریه جامعه نمایشی گافمن به این نمایش تفاخر پاسخ می دهد. نظریه وی درباره نمود خود در زندگی روزانه است. میان خودهای کاملا انسانی و خودهای اجتماعی، اختلاف و تنش می بیند که از تفاوت میان آنچه خود می خواهیم باشیم و آنچه دیگران می خواهند انجام دهیم ناشی می شود.

در این نگاه که زندگی به مثابه صحنه نمایشی قلمداد می شود که فرد در آن برای مقبولیت بیشتر، خود واقعی اش را پنهان می سازد. در هر اجرایی، قطعا پشتیبانی و پذیرش دیگران لازم است؛ بنابراین زندگی اجتماعی یک رشته اجرای نقش های نمایشی همانند بازی در صحنه نمایش است. افراد در هنگام کنش متقابل سعی دارند جنبه ای از خود را به نمایش بگذارند که مورد توافق یا پذیرش دیگران باشد و همیشه امیدوارند که در این مهم توفیق یابند و نمایش آنها حضار را مجبور کند تا به دلخواه در آن عمل کنند. این موضوع با تعبیر مدیریت تاثیرگذاری یا مدیریت اثرگذاری مطرح می شود.

بنابراین در مدیریت اثرگذاری، نمایش عمل یا ابزاری که در زندگی روزمره به شکلی تصنعی مطرح می شود، موضوعیت پیدا می نماید. افراد در فضای مجازی یا در زندگی حقیقی برای نشان دادن سطح بالای فرهیختگی تصنعی خود، کتاب های دکوراتیو را در قفسه های خود جای می دهند و نقش کتاب خوان قهاری را به خود می گیرند که حتی حاضر نیستند کتاب حقیقی را برای تزئین در دیزاین داخلی منزل شان استفاده کنند. این رفتار ریاکارانه، می تواند بر دیگر شئون زندگی فرد نیز تسری پیدا کند.

در این میان نقش دیزاینرها (طراحان) اهمیت پیدا می نماید؛ چرا که محیط یا فضای شخصی به آن صحنه فیزیکی اطلاق می شود که به طور معمول باید آماده باشد تا کنشگران در آن اجرای نقش کنند و در مقابل نمای شخصی به تجهیزات نمایشی اطلاق می شود که تماشاگران یا حضار آنها را از آن اجراکنندگان بدانند. گافمن نمای شخصی را به منش و ظاهر تقسیم می نماید و معتقد است که ظاهر شامل آن مواردی است که پایگاه اجتماعی اجراکننده را نمایان می سازد و در مقابل کنش نیز برای مخاطبان گویای آن است که چه نوع نقشی از یک اجراکننده خاص در یک موقعیت ویژه و تعیین انتظار می رود.

فرد بیشتر صحنه های نمایش را از پیش تعیین می نماید. در این نظر ساختارگرایی در آرا وی نیز هویدا می شود. بر این اساس کنشگران بیشتر می کوشند که تصویر آرمانی از خود ارائه دهند و برخی از امور همانند خطاها را پنهان می کنند. به هر تقدیر گافمن از مفهوم پشت صحنه نیز بحث می نماید یعنی جایی که واقعیت های جلوی صحنه واپس زده می شوند و انواع کنش های غیر رسمی ممکن است در آن رخ دهد.

این پشت صحنه واقعی، آسیب هایی را در برمی گیرد که ممکن است میان فردیت فرد و آنچه می نمایاند فاصله و گپ عمیقی ایجاد کند و این از خودبیگانگی و دیگرشدگی بر فرایند ارتباطات سالم افراد در کنش های متقابل اثرگذار خواهد بود. واقعیت های پشت صحنه در تضاد با جلوی صحنه فرد را به هویتی ناهمسان دچار خواهد ساخت. افراد بازیگرانی وانمودگر یک اجرا ی، اغلب گول زننده و بدبینانه برای نیت هایشان هستند.

در این بحث، صحنه سومی نیز وجود دارد و آن خارج از صحنه است. در واقع نوعی رهیافت نمایشنامه نویسانه است و نقش ها یا انتظاراتی که دیگران از رفتار ما در شرایطی تعیین دارند، همانند متن های نمایشنامه ای است که ما بعدا آن را اجرا می کنیم و وی خواهان آن است که نشان دهد ما چگونه آن را اجرا می کنیم یا اجرای خود را به چه صورت سازماندهی می کنیم.

بر این اساس، تأکید اساسی بر این است که چگونه افراد احساسات شان را مدیریت می کنند و نقش بازی می کنند. جایی که به صحنه ها و وسایل صحنه (فضای فیزیکی اشیاء) مربوط می شود، و تاکیدی بر نمایش دادن (صحنه گردانی) در کاربرد اداها و ایماها، وسایل صحنه و جوانب فیزیکی دیگر محیط، تصویری از خود به عنوان موقعیتی بیشتر تثبیت شده تر از طریق زمینه فرهنگی، صحنه و حضار، موقعیت دیرپایی از خود فهمی و احساس شخصی وجود دارد. ضمن اینکه تاکید ویژه ای بر چگونگی نمایش یک فضای تئاتر؛ حالت، تعریف و احساسی از واقعیت ایجاد می نماید.

کتاب دکوراتیو یا کتاب خریدن برای نخواندن دقیقا نمونه این طراحی صحنه و در ادامه آن صحنه گردانی است. دیزاین و دکور داخلی منزل، همان صحنه آرایی برای ایفای نقشی است که فرد به شکل دروغین آن را بازی می نماید و در ادامه صحنه گردانی این نمایش تفاخر، ارائه تصویری است در فضاهای مجازی یا نمایش در محیطی که کتاب بخش قابل توجهی از آن را دارد و ندارد.

این نمایش، علی رغم اینکه بر اهمیت و کارکرد کتاب تاکید دارد؛ اما کارکرد واقعی آن را به عنوان کالایی با ویژگی های اندیشه ورزانه، تبدیل به شی تزئینی می نماید که از کارکرد اصلی خود تهی شده و بیش از شی ای تزئینی، نقش دیگری ندارد. برای کسانی که کتاب دکوری تهیه می کنند؛ کتاب مهم نیست، زیباست. تظاهر به تفاخر و کتاب خوانی، تنها کارکرد کتاب های دکوراتیو است.