از خانه ام چه می خواهم؟ - وبلاگ خوراکی

به گزارش وبلاگ خوراکی، سلیقه! این واژه بی گمان، سرآغاز بحث در مورد خرید هر چیزی است. از لباس گرفته تا خودرو، از گوشی تلفن همراه گرفته تا خانه. اما اندکی که تأمل کنیم، می بینیم ما سلیقه را در کنار بسیاری فاکتورهای دیگر می گذاریم و انتخاب می کنیم. هیچ گاه تنها طراحی چراغ و رنگ یک خودرو، که ارتباط مستقیمی با سلیقه دارد، تنها عوامل خرید آن خودرو نمی شوند و اگر از مبحث قیمت بگذریم، به طور حتم حجم موتور، تعداد سیلندر، فاکتورهای ایمنی و … عوامل مهمی در انتخاب خودرو هستند.

پیش از این در خصوص عرصه ها و فضاها در ساختمان های مسکونی گفته ایم، با شناخت عرصه و فضا هر خانواده ای باید انتظارات خود را از فضاهای مسکونی تعریف کند و زمان طراحی یا خرید منزل آن انتظارات را مورد توجه قرار دهد. واضح است که این انتظارات می بایستی مطابق با حداقل فضاهای مورد احتیاج یک کاربری باشد.

حال در این مطلب آنالیز می کنیم که در طراحی (یا بازدید برای خرید و اجاره) یک آپارتمان چه چیزهایی را مدنظر قرار دهیم؟

1. توده گذاری و جانمایی فضاهای داخلی پلان

اولین و شاید مهم ترین نکته ای که باید در طراحی یا بازدید از واحد های آپارتمانی درنظر گرفت، توجه به توده گذاری پلان و جانمایی فضاهای عمومی و فضاهای خصوصی ساختمان است. این مورد درباره ساختمان های شمالی چندان مشکل نیست، زیرا در این ساختمان ها در اغلب موارد، فضاهای عمومی خانه، یعنی سالن پذیرایی و در بسیاری از موارد هم نشیمن و آشپزخانه را مشرف به حیاط طراحی می شوند تا دارای برترین شرایط جذب نور باشند. در جهت مختلف و در انتهای زمین نقشه نیز، معمولاً اتاق خواب ها را طراحی می کنیم تا نور و تهویه هوای آن به وسیله یک نورگیر تأمین شوند.

معمولاً برترین و مفید ترین نور در ساختمان، نور روز جنوبی است، در ساختمان های جنوبی این نور از سمت پنجره های جنوبی طراحی می گردد، به همین علت هم بایستی جانمایی فضاهای ساختمان طوری طراحی گردد که فضاهای عمومی مانند آشپزخانه و پذیرایی مشرف به حیاط و برعکس، اتاق خواب ها را رو به خیابان باشند. در غیر این صورت، عملاً در طول روز که کسی از اتاق خواب ها استفاده نمی نماید، برترین و بیشترین نور را از دست می دهیم و قسمت های پر مصرف خانه، مانند پذیرایی در طول روز، از نور زیبای آفتاب بی نصیب می ماند. علاوه بر این، وجود اتاق ها رو به حیاط باعث می گردد تا نور شدید و مستقیم آفتاب، باعث آزار ساکنان در ساعات اولیه روز می گردد.

پس زمانی که برای بازدید خرید یا اجاره یک ساختمان می روید، به جهت شمال و جنوب کاملا توجه کنید، چه بسا شما با پنجره ای بزرگ اما فاقد کاربرد متداوم روبرو باشید.

2. کنترل کردن نور ساختمان

اگرچه نور طبیعی می تواند کیفیت فضای داخلی را افزایش دهد، اما ورود نور بیش از حد به داخل ساختمان، می تواند باعث مزاحمت برای ساکنان و افت زیبایی طراحی فضای داخلی ساختمان گردد. یکی از مواردی که در طراحی ها می بینیم این است که بعضی طراحان سعی می نمایند هرکجا دسترسی به نور مستقیم وجود دارد، بیشترین نورگیری را داشته باشد. این موضوع، بیشتر برای پذیرایی کاربرد دارد، اما برای قسمت های خصوصی یا نیمه عمومی چندان جالب نیست. به عنوان مثال نورگیری اتاق خواب ها نباید با پنجره های خیلی بزرگ (مثلاً 3 متری) تأمین گردد، وجود چنین پنجره هایی نه تنها از نظر کنترل دما و عایق بندی حرارتی مشکل تر است، بلکه بسیاری از افراد دوست ندارند اتاق خوابشان، پنجره های خیلی بزرگ رو به بیرون داشته باشد و همواره سعی می نمایند آن ها را با پرده های بزرگ بپوشانند. این امر یکی از نکات مهم در طراحی نقشه ساختمان است. زیرا یک طراح باید با توجه به مکان ساختمان، شدت تابش آفتاب، بافت فرهنگی و اجتماعی و شرایط ساختمان های روبرو و مشرف به آن ساختمان، بتواند این ابعاد را در برترین شرایط طراحی کند. این موارد، در خصوص اتاق نشیمن خصوصی و اتاق تلویزیون که در بعضی از ساختمان ها طراحی می گردد هم صدق می نماید. نورگیر زیاد در این اتاق ها (خصوصاً اتاق تلویزیون) کاربرد آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد و نور باید به صورت کاملاً کنترل شده به داخل این اتاق ها بتابد.

آشپزخانه قلب خانه است و معمولاً خانم های خانه دار، زمان زیادی را در طول روز در این بخش از خانه می گذرانند. نورگیری و تهویه آشپزخانه اهمیت بسیار زیادی در طراحی ساختمان دارد و باید توجه داشته باشیم که وجود وسایل گرم نماینده مانند اجاق گاز، پکیج و حتی یخچال فریزر در این فضا، به مقدار کافی محیط را گرم می نمایند. اگر نور شدید آفتاب (خصوصاً در فصل های گرم سال) هم مستقیماً و شدیداً به داخل آشپزخانه بتابد، می تواند در هنگام انجام کارهای روزانه موجب خستگی خانم خانه گردد. بنابراین باید آشپزخانه طوری طراحی گردد که نور با شدت به داخل آن نتابد.

پس وقتی وارد خانه ای شدید سعی کنید منطقی با پنجره ها روبرو شوید و اسیر واژه غرق نور نشوید.

• بیشتر بخوانید: نکات مهم در طراحی و پیاده سازی نمای بیرونی ساختمان

3. روابط فضاهای داخلی و سیرکولاسیون

یکی از نکات که در طراحی ساختمان ها بایستی به آن توجه ویژه داشت، روابط فضاهای داخلی ساختمان و دسترسی ها و رابطه آن ها با یکدیگر است. به عنوان مثال همواره سعی می گردد در محل در ورودی ساختمان، جایی به عنوان رختکن در نظرگرفته گردد. این نکته خیلی مهم است که در ورودی، مستقیماً به روی پذیرایی یا نشیمن خانه باز نگردد. این فضا علاوه بر اینکه می تواند از ورود افراد به فضاهای خصوصی خانه جلوگیری کند می تواند جای خوبی برای قرار دادن رختکن و جاکفشی نیز باشد. به هرحال در کشور ما، هنوز بسیاری از مردم از اینکه با کفش وارد خانه شوند پرهیز می نمایند و ترجیح می دهند فضای جلوی در مخصوص کفش ها باشد.

در مواردی که نتوانیم این محل را به ورودی ساده اختصاص دهیم، می توانیم با ترکیب آن به عنوان ورودی سرویس بهداشتی یا ورودی مجزا به آشپزخانه یا نشیمن خصوصی، به روش های خلاقانه ای برترین استفاده را از فضای کم نقشه داشته باشیم.

نکته دیگری که در طراحی معماری و ساختمان در نظر می گیریم این است که در اتاق ها و خصوصاً در حمام و سرویس های بهداشتی از فضاهای عمومی مانند نهارخوری، نشیمن و ترجیحاً آشپزخانه قابل رؤیت نباشد.

4. مقدار و مساحت فضاهای داخلی ساختمان

رعایت حداقل استانداردهای طراحی همواره باید مدنظرتان باشد و انتظارات خود را از فضاها بر اساس متراژ کلی ساختمان تعریف کنید. مثلاً آشپزخانه که یکی از پرکاربردترین فضاها در ساختمان است نباید مساحتی کمتر از 10درصد زیربنای کل نقشه ساختمان را داشته باشد. یعنی مثلاً اگر یک واحد ساختمان، مساحتی برابر 120 مترمربع دارد، باید آشپزخانه آن حداقل 12 مترمربع باشد.

یا مثلاً درباره اتاق خواب ها نباید فضای داخلی کمتر از 12 متر باشد و این فضا بدون در نظر گرفتن کمد های وبلاگ خوراکیی است. پس با واقعیت روبرو شوید. آپارتمان های کوچک را به زور فضای کمتر اتاق ها، دوخوابه نکنید. شما قرار است در آن خانه زندگی کنید، پس بهتر است موقع بازدید یا طراحی یک اتاق مناسب داشته باشید تا دو اتاق نامناسب.

بی گمان فاکتورهای زیادی در خرید، اجاره و یا طراحی یک آپارتمان نقش دارند، منتها این شمائید که نهایتا کاربر آن آپارتمان خواهید بود. پس با توجه به خواسته هاتان دنبال برترین طرح باشید و یادتان باشد، اصول معماری بر اساس مطالعات فراوان بر فیزیک جسمی و روان فردی و جمعی خانواده ها بنیان گذاشته شده اند، دست کم شان نگیرید.