یک هکتار جنگل، 70 تن ریزگرد جذب می نماید
به گزارش وبلاگ خوراکی، یک استاد دانشگاه گفت: نمی توانیم مسائل تغییر اقلیم را حل کنیم، زیرا در سطح جهانی است، اما تمهیداتی می توان انجام داد که اثرات آن را کم کند.
پدیده طوفان گرد و غبار و ریزگرد از جمله مهم ترین معضلاتی است که مردم بسیاری از منطقه ها کشور بویژه استان های غرب و جنوب غرب را اذیت می کند.
این معضل اساسی که به یکی از گسترده ترین معضلات زیست محیطی کشور بدل شده، از سال ها پیش شروع شده است.
بنا بر تعریف دانشمندان، هنگامی که سرعت باد در منطقه ها بیابانی از حد مشخصی که عمدتا 8 متر بر ثانیه در نظر گرفته می شود، بیشتر شود، ذرات ریز وارد جریان اتمسفری می شوند و فراوری گرد و غبار می نمایند، این فرآیند با توجه به عواملی، چون زبری عناصر سطوح، رطوبت خاک، اندازه ذرات، پوشش گیاهی، بافت خاک، اندازه چسبندگی ذرات خاک و پستی و بلندی های زمین اتفاق می افتد.
سازمان هواشناسی جهانی (WMO)، گرد و غبار را بر اساس شدت و بعلاوه اندازه تاثیر آن در قابلیت رویت به 4 دسته طوفان گرد و خاک، گرد و خاک وزنده، گرد و خاک معلق و تنوره دیو تقسیم بندی می کند.
در طوفان گرد و خاک، ذرات ریز که دارای قطری بین 5 صدم تا یک دهم میلی متر هستند به اندازه قابل توجهی از طریق باد های قوی که دارای سرعتی بیش از 15 متر بر ثانیه هستند به سمت بالا حمل می شوند. این پدیده شدیدترین نوع گرد و غبار بوده و باعث غبارآلود شدن کامل هوا و کاهش دید افقی به کمتر از هزار متر می شود. طوفان های گرد و خاک شدید، گاهی قابلیت رویت را تا حد صفر نیز کاهش می دهند. این پدیده که عمدتا مختص منطقه ها خشک و نیمه خشک است، ابر متراکمی از گرد و غبار را تا ارتفاع حدود 3000 متر در هوا ایجاد کرده و به طور تقریبی می تواند تا 4000 تن غبار را در هر کیلومتر مربع از هوا جا دهد. این طوفان ها قادرند مسافت های بسیار طولانی را طی کرده و گاهی یک کشور یا حتی بخشی از یک قاره را به طور کامل بپوشانند.
گرد و خاک وزنده، از لحاظ شدت دارای حد میانه می باشد. این پدیده عمدتا از طریق باد هایی که دارای ارتفاع میانه بوده و مقادیری از گرد و غبار و شن را با خود حمل می نمایند، به وجود می آید. این پدیده می تواند دید افقی را به هزار متر برساند.
گرد و غبار معلق که در تقسیم بندی سازمان جهانی هواشناسی، در رتبه سوم قرار می گیرد، شدتی کمتر از موارد پیشین دارد. در این پدیده، گرد و غبار ریز در بخش زیرین تروپوسفر که خود پایین ترین لایه جو زمین به شمار میرود، معلق شده و در پی آن، دید افقی به کمتر از ده هزار متر می رسد. از گرد و غبار معلق در بعضی منابع، با نام گرد و غبار مه نیز یاد می شود؛ و بالاخره در انتهای جدول تقسیم بندی انواع گرد و غبار از طریق WMO، تنوره دیو واقع شده است. این پدیده به ستون های باریک و چرخنده ای از گرد و غبار گفته می شود که به طور میانه، ارتفاعی حدود 30 متر دارند، هرچند در بعضی مواقع ارتفاعی تا 300 متر نیز پیدا می نمایند.
با این حال شاید بتوان گفت پدیده ریزگرد تعریف جامع تری را نسبت به گرد و غبار در بر می گیرد. ریزگرد ها در واقع ترکیب و معجونی از گرد و خاک با انواع مختلف ذرات خاکی در کنار دود ها و آلاینده های گازی، بعضی مایعات و بعلاوه ذرات بیولوژیک و زیستی هستند که به صورت محلول و معلق در اتمسفر وجود دارند و از طریق باد تا هزاران کیلومتر جابجا می شوند.
بحران طوفان های غباری و ریزگرد ها پیامد های بسیار وسیع تر و عمیق تری از تصورات معمول عامه مردم درپی دارند. مطالعات مختلف تایید می نمایند تداوم وقوع ریزگرد ها می تواند افزون بر پیامد های مالی، آسیب جدی به زیرساخت های عمومی و صنعتی، افزایش هزینه خدمات عمومی و صنعتی، افزایش هزینه خدمات عمومی نظیر آب و برق بعلاوه تاثیرات جبران ناپذیری بر انسان و محیط زیست برجای گذارد.
وقوع این طوفان ها نیز در جوامع انسانی آسیب های بهداشتی عظیمی نظیر مسائل تنفسی، بیماری های پوستی، عوارض ریوی جبران ناپذیر، اختلالات ژنتیکی را در پی خواهند داشت که در بلند مدت می توانند هزاران میلیارد ریال هزینه درمانی را متوجه کشور سازند.
در این رابطه هادی کیادلیری رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه علوم تحقیقات در تبادل نظر با وبلاگ خوراکی گفت: اندازهی از منشا ریزگرد ها به منشا داخلی بر میشود که کمبود پوشش گیاهی ، مراتع و جنگل ها است و اندازه دیگر به علت خشکی ها در کشور های اطراف است البته تغییر اقلیم هم مزید برعلت شده است.
وی ادامه داد: پوشش گیاهی در کشور می تواند نقش عمده ای در کاهش گرد و غبار داشته باشد به عنوان مثال هر هکتار جنگل تا 70 تن ریز گرد را جذب کند، ولی متاسفانه در سال های اخیر به علت فشار های مضاعفی که به زیست بوم ها وارد شده و خشکی که در سطح بسیار وسیعی از جنگل ها ایجاد شده این پتانسیل ها از دست می دهیم و روز به روز هم شاهد ریزگرد های بیشتری در کشور خواهیم بود که باعث از دست دادن این خاک ها خواهد شد.
این استاد دانشگاه گفت: نمی توانیم مسائل تغییر اقلیم را حل کنیم، زیرا در سطح جهانی است، اما تمهیداتی می توان انجام داد که اثرات آن را کم کند.
وی توضیح داد: یکی از راه چاره ها تعریف مسیر درست توسعه جهت حفظ پوشش گیاهی است، زیرا در خیلی از منطقه های که خشک هستند و استعداد برای گرد و غبار وجود دارد دست به کشاورزی هایی زده شده که مراتع و پوشش گیاهی از بین برده است که می تواند آسیب زا باشد.
کیادلیری گفت: اگر بتوانیم این بهره برداری های مضاعف را تعدیل کنیم یا نوع آن را عوض کنیم می تواند در کاهش گرد و غبار تاثیر گذار باشد.
وبلاگ خوراکی اجتماعی شهری
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان