قصر شیرین؛ خوش ساخت و دقیق؟ - وبلاگ خوراکی

به گزارش وبلاگ خوراکی، به نظر می آید که ساختار قصر شیرین هم چندان از مفاد تعریف اوژن سکریب به دور نباشد. از همین جاست که به دو هدف دست می یابد تا هم به اندازه کافی احساسات برانگیز (سوزناک) باشد و هم ما را تا نتیجه گیری نهایی اش با خود همراه کند.

حافظ روحانی| اگر نقد فیلم را نوعی کوشش برای درک یا شناخت یک اثر سینمایی تعریف کنیم (هر چند که این خود این تعریف محل مناقشه است)، قصر شیرین، ساخته جدید رضا میرکریمی پیشاپیش دست ما را بسته و راه را بر هر نوع تعبیر یا تفسیری فارغ از آنچه سازندگان در ذهن داشته اند، می بندد.

این را می توان به نشانه کیفیت یک اثر سینمایی ارزیابی کرد، اگر نخواهیم به صرف یک مولفه به این نتیجه نرسیم، می توانیم لااقل قصر شیرین را هوشمندانه بنامیم؛ فیلمی که شاید چندان ظریف نباشد، اما دقیق هست. به واسطه همین دو صفت مذکور (هوشمندانه و دقیق)، سازندگان، فیلمی خوش ساخت (Well-made) را به ما عرضه می نمایند؛ خوش ساخت به همان تعریفی که اوژن سکریب، نویسنده فرانسوی در قرن 19 ابداع کرد تا گروهی از نوشته های بی نقص و خوش پرداخت را توصیف کند که بر مبنای یک متدولوژی معین نوشته شده بودند.

به نظر می آید که ساختار قصر شیرین هم چندان از مفاد تعریف اوژن سکریب به دور نباشد. از همین جاست که به دو هدف دست می یابد تا هم به اندازه کافی احساسات برانگیز (سوزناک) باشد و هم ما را تا نتیجه گیری نهایی اش با خود همراه کند.

قصر شیرین به مدد استفاده از شیرین زبانی یا معصومیت دو شخصیت خردسالش پیروز می گردد بسیاری از تماشاگران را شیفته نموده و از سوی دیگر، تندی و خشونت شخصیت اصلی با بازی حامد بهداد را تشدید کند. بازی بهداد در نقش مردی که باید در عین خشونت و بدخلقی مهربان باشد نه فقط به مذاق بسیاری از منتقدان خوش آمده که در عین حال پلی است میان دو فضا و دو موقعیت فیلم و در نهایت فرصتی برای میرکریمی تا پیغام اخلاقی اش را منتقل کند که برای درک و بهره بردن از عشق باید مسوولیت پذیرفت.

چنانچه در خاتمه، پسر از پدر می خواهد تا با یاری کردن به حیوانی که زیر گرفته، تصویر تروماتیک تصادفش با یک عابر (که در فیلم نمی بینیم) را پاک کند و از این طریق دوباره در میان خانواده پذیرفته شده و به درک عشقی نایل گردد که در تمام طول 3 سال گذشته (از زمان تصادف انگار) انکارش می نموده.

در طول این کشف است که تماشاگر احتمالا به مدد بازی بهداد در نقش مردی خشن، اما جذاب و مهربان با او همراه می گردد و در نهایت خاتمه بندی را می پذیرد.

پس قصر شیرین از این منظر صریح و همه فهم است؛ شخصیت به دلیل یک رخداد تروماتیک خود را از خوشی های زندگی (خانواده، عشق و...) محروم نموده و حالا پس از مرگ همسرش و با وجود احتیاج شدید اقتصادی، می آموزد که آن رخداد را کنار بگذارد و دوباره به خوشی و لذت زندگی تن دهد.

جدیدترین فیلم رضا میرکریمی می کوشد تا با خوش بینی به ذات انسان نگاه کند و صرفا به موانعی قائل باشد که مانع از شناخت این ذات پاک می گردد. از این منظر سوز و گداز کافی دارد تا مثلا در صحنه دعوا یا تشر پدر به فرزندان و... قطره اشکی هم از تماشاگر بگیرد.

از این جنبه می توان قصر شیرین را نمونه ای پیروز از یک فیلم خوش ساخت نامید که به آنچه می خواهد، می رسد که بر بیننده تاثیر بگذارد و قطره اشکی هم شاید بگیرد.